Boekillustraties, Voltaire, Candide
Voltaire, Candide, ou l'optimisme , 1759. Candide kwam op mijn pad en ik werd onmiddelijk gegrepen door dit humoristische verhaal dat zo beeldend is geschreven. Het zette me aan het snijden. In Candide worden de ideeën van de filosoof Leibniz op de korrel genomen. Deze vond de wereld de beste van alle mogelijke werelden. Voltaire laat onverbloemd zien hoe mank deze overtuiging gaat.
Omslag. 2013, 20x25 cm
Cunegonde zag hoe doctor Pangloss les gaf in de experimentele biologie aan het kamermeisje. Cunegonde en Candide troffen elkaar achter een kamerscherm. Mijnheer de baron kwam langs het kamerscherm en joeg Candide met een paar harde schoppen het kasteel uit. 2013, 20x25 cm
Ze doen hem voetboeien aan en zeggen:"U bent nu de stut en de steun, de verdediger en held der Bulgaren. 2013, 20x25 cm
Niets was zo mooi, zo lichtvoetig, zo ordelijk als beide legers. Candide, die beefde als een filosoof, verschool zich zo goed mogelijk tijdens deze heroïsche slachtpartij. 2013, 20x25 cm
De vrouw van de spreker stak haar hoofd uit het raam en toen ze daar een man zag, die betwijfelde of de paus de antichrist was, gooide ze een volle....leeg op zijn hoofd. Oh hemel! Waar godsdienstijver onze dames al niet toe brengt! 2013, 20x25 cm
De andere helft van de bemanning schreeuwde en bad tot god. De zeilen waren gescheurd, de masten gebroken, het schip opengereten. Dat onbehouwen stuk matroos, zwom vrolijk naar de kust, waar Candide en Pangloss op een plank aanspoelden. 2013, 20x25 cm
Ze kregen beide een sanbenito aan en hun hoofd werd getooid met een papieren mijter. Ze hoorden een heel bewogen preek aan. Onder het zingen werd Candide op zijn achterste geslagen en Pangloss werd opgehangen, hoewel dat geen gewoonte was. 2013, 20x25 cm
Wat een heerlijk ogenblik! Wat een verrassing! Hij meende juffrouw Cunegonde te zien en hij zag haar ook. Werkelijk zij was het zelf. 2013, 20x25 cm
Na het eten namen ze weer plaats op de mooie rustbank. Ze zaten daar nog toen don Issachar, een van de heren des huizes, binnenkwam. Hij kwam van zijn recht gebruik maken en uitdrukking geven aan zijn tedere liefde. 2013, 20x25 cm
Hij trekt de degen en hoewel hij heel zachtaardig was, steekt hij me daar de Isaeliet morsdood op de tegels. Zonder de inquisiteur de tijd te gunnen, steekt hij hem de degen dwars door het lichaam en werpt hem naast de jood. 2013, 20x25 cm
Candide liet de generaal van het legertje een Bulgaarse exercitie zien, en hij deed dat zo zwierig, kwiek en behendig, fier en vlot, dat hij bevel kreeg over een compagnie voetvolk. Nu is hij dus kapitein en gaat scheep met Cunegonda en de oude vrouw. 2013, 20x25 cm
De vrouwen die moesten aan- en uitkleden raakten in vervoering, wanneer ze mij van voren en van achteren bekeken, en alle mannen hadden met haar willen ruilen. 2013, 20x25 cm
Wij hadden een heel vrome en meelevende imam, die een fraai sermoen tegen hen afstak, waardoor hij hen zo ver kreeg dat ze ons niet dood maakten. "Snijdt iedere dame nu maar één bil af", zei hij: "Dan hebben jullie een prima maaltijd". 2013, 20x25 cm
Er werd aangelegd in Buenos Aires. Cunegonde, kapitein Candide en de oude vrouw naar de gouverneur, don Fernando d'Ibaraa y Figuera y Mascarentes y Lampuurdos y Souza. Deze edelman bezat de trots die paste bij een man met zoveel namen. Hij behandelde de mensen met zo'n voorname hooghartigheid, hield zijn hoofd zo fier omhoog, zette zo'n ongenadig harde stem op, sprak op zo'n indrukwekkende toon, liep zo trots, dat allen die hem groetten zin hadden hem op zijn gezicht te slaan. 2013, 20x25 cm
"Wat een wonder!" riep Candide. "Ben je het werkelijk?", zei de commandant. "Bent u heus eerwaarde vader, de broer van de mooie Cunegonde?" 2013, 20x25 cm
"Oh god nog aan toe", zei hij. "Ik heb mijn vroegere meester gedood, mijn vriend, mijn zwager. Ik ben een bovenste beste man en toch heb ik nu al drie man gedood en twee daarvan zijn priester". 2013, 20x25 cm
De kreten waren afkomstig van twee poedelnaakte meisjes, die lichtvoetig voortsnelden aan de rand van de weide, met twee apen achter zich aan die haar in de billen beten. Candide pakt zijn dubbelloops Spaans geweer, schiet en doodt de twee apen. Candide en Cacombo waren vastgebonden en er stonden een stuk of vijftig Orejones om hen heen, gewapend met knotsen, pijlen en stenen bijlen. Allemaal schreeuwden ze: "'t Is een Jezuïet. We gaan heerlijk smullen. Lekker Jezuïet!" Zodra ze wisten dat Candide geen Jezuïet was, waren ze bijzonder vriendelijk. 2013, 20x25 cm
Na 24 uur varen zagen ze het daglicht weer. Een paar dorpskinderen waren aan de rand van het gehucht met bikkels van diamanten, robijnen en saffieren aan het spelen. Dit was het land Eldorado. 2013, 20x25 cm
Hun vertrek leverde een prachtig schouwspel op, door de vernuftige wijze waarop ze met schapen boven op de bergen werden gehesen. 2013, 20x25 cm
In Suriname zag hij een neger zonder rechterhand en linkerbeen. Als onze vinger tussen de molen komt, wordt onze hand er afgehakt en als we proberen te vluchten ons been. Candide weende om dit verhaal. De Hollandse koopman Vanderdendur ontsteelt hem zijn schapen en juwelen. 2013, 20x25 cm
De oude geleerde die Martijn heette, scheepte zich dus met Candide in op het schip naar Bordeaux. Ze zien twee schepen die slag leveren met elkaar. Het schip van Vanderdendur zonk en een van zijn schapen kwam naar hem toe zwemmen. 2013, 20x25 cm
"Denkt u", zei Martijn, "dat sperwers altijd duiven hebben opgegeten als ze de kans kregen?" "Ja natuurlijk", zei Candide. "Welnu", zei Martijn "als sperwers altijd dezelfde aard hebben gehad, waarom wilt u dat mensen van aard zijn veranderd?" Toen kwamen ze op de vrije wil, maar al discussiërend kwamen ze aan in Bordeaux. 2013, 20x25 cm
In Parijs kaart en verliest Candide, maar vindt dit niet erg. "Ik wil dat je mijn kouseband weer omdoet", zei de markiezin en om de vingers van Candide zag ze twee diamanten ringen. Ze bewonderde ze zo oprecht, dat ze naar die van de markiezin verhuisden. 2013, 20x25 cm
Terwijl ze zo spraken werd er aangelegd in Portsmouth. Een grote mensenmenigte stond aan de oever en keek vol aandacht naar een tamelijk dikke man, die met een blinddoek voor op het dek van een van de schepen lag geknield. Vier soldaten, die tegenover hem opgesteld stonden, schoten hem vredig en kalm, elk drie kogels door het hoofd. En alle mensen keerden voldaan huiswaarts. Candide was zo perplex en verontwaardigd, dat hij geen voet aan wal wilde zetten. 2013, 20x25 cm
Martijn en Candide zoeken een gelukkig mens. Misschien deze monnik en dit meisje? Maar zowel de monnik, als het hoertje zijn niet gelukkig met hun lot. Wellicht de gondeliers, want die zingen de hele dag. 2013, 20x25 cm
Nu moet u toch toegeven dat deze culturele man de gelukkigste mens op aarde is. Want hij staat boven alles wat hij bezit. "Ziet u dan niet dat alles wat hij bezit hem de keel uithangt?", zei Martijn. 2013, 20x25 cm
Candide dineert met zes afgezette koningen. 2013, 20x25 cm
Candide hervindt Pangloss en de zoon van de baron, die hij beide dood waande, terug als galleislaven. 2013, 20x25 cm
"Ik wist niet dat het voor een christen een halsmisdaad was om spiernaakt aangetroffen te worden met een jonge muzelman. Een kadi liet mij honderd stokslagen onder mijn voetzolen geven en veroordeelde mij tot de galeien." Pangloss nam een kijkje in een moskee en zag een heel knappe jonge vrouw die haar gebeden zat op te zeggen. Haar boezem was geheel ontbloot en tussen haar borsten had ze een mooi boeketje, die ze liet vallen. "Ik raapte ze op en legde ze weer op hun plaats, maar deed daar te lang over". Ook Pangloss kreeg honderd stokslagen en de galeien als straf. 2013, 20x25 cm
Cunegonde en de oude vrouw deden als slavin de was. Cunegonde was niet meer mooi, maar haar broer maakt nog steeds bezwaar als Candide zich aan zijn belofte om haar te trouwen wil houden. 2013, 20x25 cm
Cunegonde was weliswaar lelijk, maar ze werd een uitstekende banketbakster. En Candide verzorgde zijn tuin. 2013, 20x25 cm